Wednesday, April 30, 2008

Natalia Bessmertnova - vũ điệu ba lê ma thuật

Không hiểu sao mình lại không đăng cái bài này lên blog - vì khi dịch nó xong đã quá khuya chăng? Hay tại mình buồn quá, khi đời lại mất đi thêm một vẻ đẹp.

Lần mình được xem Natalia Bessmertnova đầu tiên và cũng là nhiều nhất - đó là 19-21/8/1991. Đó là những ngày ГКЧП, khi mà trên kênh truyền hình trung ương của Liên Xô khi đó chỉ toàn là Tin tức thời sự và ... Hồ thiên nga, vở ba lê do Natalia Bessmertnova đóng vai chính.

Và thế là Natalia Bessmertnova trở thành một người tham gia sự kiện bi kịch khi đó ....

Đến nỗi một thời gian rất dài sau đó, các kênh truyền hình ở SNG không dám phát lại bộ phim Hồ thiên nga này ...

Còn mình, mình hồi đó cũng chưa quan tâm tìm hiểu lắm về âm nhạc cũng như ba lê. Mình chỉ thấy Hồ thiên nga rất đẹp. Và đặc biệt là thiên nga trắng - Odetta, một vẻ đẹp trong trắng đến thuần khiết.

Tất nhiên là mãi sau này thì mình mới hiểu được vẻ đẹp của thiên nga đen - Odille, một vẻ đẹp định mệnh. Nhưng thiên nga trắng vẫn quyến rũ, như một ảo ảnh....

Và bây giờ, thiên nga trắng ấy, Natalia Bessmertnova đã vĩnh viễn rời cõi trần...

Cầu cho đôi cánh thiên nga đưa bà đến thiên đường nhé, Natalia Bessmertnova!


Natalia Bessmertnova - vũ điệu ba lê ma thuật



Photo: Frederika Davis, 1963



Nữ diễn viên ba lê Nga lừng danh thế giới, Natalia Bessmertnova đã qua đời ngày 19/2.

Bà đã qua đời tại một bệnh viện Matxcơva, thọ 67 tuổi sau một thời gian dài bệnh nặng.

Bessmertnova đã đi vào lịch sử ba lê trong một chòm sao của các nữ diễn viên xuất sắc, ngang hàng với các huyền thoại Marina Semenova và Galina Ulanova

Natalia Bessmertnova sinh ngày 19/7/1941 ở Matxcơva. Trong gia đình không có ai là nghệ sĩ – cha cô là bác sĩ, còn mẹ làm nội trợ. Tuy nhiên từ sớm cô bé Natasha đã yêu thích múa và quan tâm đến ba lê, chính vì vậy mà vào năm 1953 cha mẹ cô đã gửi cô vào học tại Trường Múa Matxcơva. Năm 1961 sau khi tốt nghiệp Trường Múa thì Natalia Bessmertnova được nhận vào đoàn múa của Nhà hát Lớn, và bà đã làm việc ở đây cho tới năm 1995

Từ những bước đi đầu tiên ở Nhà hát Lớn thì nữ diễn viên ba lê trẻ tuổi đã cho thấy tài năng lãng mạn. Lần ra mắt khán giả chính thức của Bessmertnova là điệu waltz thứ bảy và mazurka trong “Chopiniana” của biên đạo múa M. Fokin, và Bessmertnova cũng đóng vai chính trong vở ba lê hiện đại “Những trang cuộc đời”, nhạc của A.I.Balanchivadze, biên đạo L.M.Lavrovsky. Bạn diễn của Bessmertnova trong vở này là Mikhail Lavrovsky, họ bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật đồng thời.

Sau này bạn diễn của Bessmertnova là các vũ công giỏi nhất của Nhà hát Lớn: Aleksandr Lavrenjuk, Yuri Bogatyrev, Yuri Vladimirov, Aleksandr Godunov, Maris Liepa.

Cuộc đời nghệ thuật của Bessmertnova chỉ có thể nói là rất hạnh phúc: trên sân khấu Nhà hát lớn Natalia Bessmertnova đã đóng vai chính trong các vở ba lê cổ điển – “Hồ thiên nga”, “Kẹp hạt dẻ”, “Người đẹp ngủ trong rừng”, “Raymonda”, “Don Kihote”.

Một trong những vai diễn thành công nhất của Natalia Bessmertnova là Giselle trong vở ba lê cùng tên. Nhà hát Lớn có đi lưu diễn ở đâu đi nữa, thì vai diễn này của Bessmertnova luôn đem lại thành công rực rỡ, và nữ diễn viên ba lê đã nhanh chóng trở nên nổi tiếng thế giới. Bessmertnova có hình thức bề ngoài hiếm thấy đối với một nữ diễn viên ba lê lãng mạn: những đường nét hơi kéo dài của cơ thể mềm dẻo, đôi tay duyên dáng và rất biểu cảm. Cùng lúc đó, Bessmertnova vẫn có khả năng diễn tả mềm dẻo thế giới nội tâm các nhân vật trên sân khấu của mình, và cảm thụ tinh tế phong cách của các vở ba lê khác nhau.

Trong những phản hồi đầu tiên về Bessmertnova, người đã được các nhà phê bình để ý từ những vai diễn nhỏ nhất, người ta có thể gặp từ “ma thuật”. Điều này không thể diễn tả bằng lời, nhưng nó cho thấy, trên sân khấu có một “báu vật hiếm thấy”. Bessmertnova có một phong cách lãng mạn bẩm sinh, điều mà không thể học, luyện tập mà có được

Natalia Bessmertnova đóng vai chính trong tất cả các vở kịch Yuri Grigorovich dàn dựng. Đối với ông, bà vừa là vợ, vừa là nàng thơ. Ông đã tạo cho bà vai diễn trong các vở như "Ivan Lôi đế", "Angara", "Romeo và Juliet", "Thế kỷ vàng"

Besstmertnova cũng đóng vai Leili trong vở ba lê “Leili và Medzhnun” của S.Balasanian, biên đạo K.Goleizovsky (1964), Maria trong “Đài phun nước Bakhchisarai” của B.Asafev, biên đạo R.Zakharov, Thiếu nữ trong “Mơ thấy hoa hồng” (Видение розы) của M.Fokin, âm nhạc K.Weber (1967), Juliet trong "Romeo và Juliet" (Bessmertnova đã đóng trong cả hai phiên bản dàn dựng cả của L.Lavrovsky và Yu.Grigorovich), Kitry trong “Don Kihote”, Aurora trong “Người đẹp ngủ trong rừng”.

N.Besstmertnova là người múa vai Juliet đầu tiên trong vở ba lê "Romeo và Juliet" của nhạc sĩ S.Prokofev, Anastasia trong vở “Ivan Lôi đế" âm nhạc cũng của S.Prokofev, do Yu.Grigorovich dàn dựng tại nhà hát Opera ở Paris (1976 và 1978).

N.Besstmertnova đã đóng trong các vở ba lê truyền hình "Romeo và Juliet" (1968), tham gia việc đưa lên màn ảnh các vở ba lê “Giselle” (1975), "Chopiniana" (1977), trong các bộ phim – ba lê "Spartacus" (1976), "Thế kỷ khủng khiếp" ("Грозный век", theo vở ba lê “Ivan Lôi đế”, 1977). Cuộc đời nghệ thuật của N.Besstmertnova được thể hiện trong bộ phim truyền hình “Cuộc đời trong vũ điệu” (1978).

Sau khi rời Nhà hát Lớn, N.Besstmertnova làm huấn luyện viên ba lê (балетмейстер репетитор) trong tất cả các vở kịch mà Yu. Grigorievich dàn dựng tại các thành phố khác nhau ở Nga và các nước khác.

Năm 1995 N.Besstmertnova ký hợp đồng với Trung tâm nghệ thuật biểu diễn Thế giới ở London, theo hợp đồng này bà là giám đốc ba lê của Trung tâm.

Vì những đóng góp vào nghệ thuật múa N.Besstmertnova đã được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân Liên Xô (1976), Giải thưởng Lenin (1986) và Giải thưởng Quốc gia Liên Xô (1977). Bà đã được nhận Giải nhất tại cuộc thi quốc tế các nghệ sĩ ba lê ở Varna (Bungaria, 1965) và giải thưởng Anna Pavlova của Viện Nghệ thuật Múa Paris (1970). Năm 1977 bà được tặng giải thưởng “David” (thành phố Taormina, Italy).

Natalia Bessmertnova qua đời ngày 19/2/2008 ở Matxcơva.